İklim İstekleri: Patlıcan, sıcak iklim sebzesidir, soğuklardan çok etkilenir. Yetiştirilme devresindesıcaklık eksi 1- 2 derece’ye düştüğü zaman bitki yaşamını yitirir.
Ilık iklimlerde yıllık kültür bitkisi olarak yetiştirildiğinden tohum ekiminden itibaren
hasat devresi sonuna kadar don olmayan ve bitkinin gelişmesi ile ürün vermesi için normal
olarak 15–35 derece sıcaklığa ihtiyacı vardır. İyi bir yetiştiricilik için ortalama 6 aylık bir
vegetasyon dönemine ihtiyaç vardır. Tropik ve suptropik iklime sahip olan yerlerde ise
küçük bir ağaç şeklinde olup çok yıllıktır. Suyu çok sever. Yetiştirilme devresinde düzenli
sulamanın yapılması gerekir. Aksi takdirde gelişmeler yavaşlar, verim düşer ve en önemlisi
meyvelerde acılaşma başlar.
Toprak İsteği: Patlıcan toprak bakımından oldukça seçici bir sebzedir. Killi topraklardan hoşlanmaz.
Bu gibi ağır ve rutubetli topraklarda kök çürüklüğüne sıkça rastlanır. Derin, yumuşak,
geçirgen, organik madde ve besin maddesince zengin tınlı topraklarda iyi gelişir ve bol ürün
verir. Erkencilik düşünüldüğünde ahır gübresi veya yeşil gübreleme yapılmış tınlı-kumlu
topraklardan yararlanılır.
Üretim:
1) Tohum İle Üretim
Bu yetiştiricilikte, hazırlanan tarlaya tohumlar direk ekilerek yetiştiricilik
yapılmaktadır; ancak, bu yöntem çok zahmetli ve ekonomik olmadığından tavsiye edilmeyen
ve kullanılmayan bir yöntemdir.
2) Fide İle Üretim: Patlıcan tohumları, bahçedeki veya tarladaki esas yerlerine dikim zamanları göz
önünde tutularak sıcak yastıklara ekilir. Ekimde m2
’ye 5-6 g tohum kullanılır. Sıraya ekim
yapılır. Özellikle fidelerin bol saçak kök meydana getirmesi açısından sıraya ekim en iyi
yoldur. Bu amaçla sıcak yastıklarda 10’ar cm ara ile açılan çizgilere seyreltme yapılıp
yapılmayacağına göre tohum ekimi yapılır. Tohum ekiminden sonra tohumların üzeri 0,5 cm
kadar kalınlıkta harçla örtülür ve üzerleri tahta tokmakla hafifçe bastırılır. Daha sonra
tohumların üzeri süzgeçli kovalarla tohumun bulunduğu bölgeye kadar yastıklar ıslatılır.
Patlıcan tohumları sıcak yastıkta toprak sıcaklığı 25-30C olduğu zaman 10-15 gün
sonra çimlenmeye başlar. Tohumlar çimlendikten sonra sıra üzerinde 3-4 cm’ de bir fide
bırakılır. Bundan sonra yastıklarda ki fidelere yapılacak bakım işleri, yabani otların
ayıklanması, sulama, havalandırma ve hastalık ve zararlılarla mücadeledir. Patlıcan
tohumları sıraya ekilmişse, elde edilen fidelerin şaşırtılmasına gerek yoktur.
Son yıllarda sıcak yastıklardaki üretim yerine viollerde topraklı fide yetiştiriciliği
yaygınlaşmaya başlamıştır. Viollerde yetiştirilen fideler, daha sonra esas yerlerine topraklı
olarak dikilir.
Tarlada Yapılması Gereken Hazırlıklar:
Patlıcan yetiştiriciliği yapılacak olan toprak önce gübrelenir. Sonbaharda derin bir
sürüm yapılır. İlkbaharla yüzlek bir sürümle birlikte tırmık çekilerek tesviye edilir. Bundan
sonra patlıcanların yetişme devrelerinde yapılacak sulama sistemlerine göre masura veya
tavalar hazırlanır. Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de patlıcanlar büyük bir çoğunlukla
karık (masura) usulü sulandıklarından dikim tek veya çift sıralı olarak masuraların boyun
noktalarına yapılır. Bu amaçla pratikte çoğunlukla 0,40-0,50 m genişliğinde tek masuralar
hazırlanır. Sıra araları, çeşidin gelişme kuvvetine ve toprak durumuna göre 0,70-1,00 m
arasında değişir. Sıra üzerinde ise genellikle 0,50-0,60m mesafe bırakılır.
Fidelerin Dikilmesi: Patlıcan fidelerinin dikim zamanı bölgenin ilkbahar donlarının sona ermesine bağlıdır.
En emin yol, dikim yapılacak olan yerdeki ilkbahar son donlarının uzun yıllar ortalaması göz
önünde tutularak dikimi yapmaktır.
Viollerde veya sıcak yastıklarda gelişen patlıcan fideleri, belirlenen tarihte hazırlanmış
yerlerine topraklı olarak aktarılmalıdır.
Patlıcan fideleri tarlaya dikildikten (şaşırtıldıktan) sonra can suyu verilir. Dikimzamanı hava sıcak ise patlıcan fideleri ilk günlerde, adeta toprak yüzüne yapışmış cansız bir
manzara gösterir. Fidelerin bu durumuna adlanılmamalıdır; çünkü dikimden bir hafta sonra
tutmuş fidelerin canlandıkları görülür. İşte bu devrede tutmamış olan fidelerin yerine
yedekleri dikilmelidir.
Askı İle Destek Sağlama: Bitkileri; ışıklanma durumları iyileştirmek, bakım işlerini kolaylaştırmak, hastalık ve zararlıların kontrolünü sağlamak, bitkiler arasındaki hava hareketini kolaylaştırmak ve
sonuçta verimle birlikte kaliteyi artırmak amacıyla askıya almak gerekmektedir.
Askıya almak amacıyla bitki sıralarına paralel olarak 2 m yukarıdan çekilen tellerden
her bitkiye 3-4 adet ipler sarkıtılmaktadır. Sarkıtılan bu ipler ana gövde üzerinde bırakılan 3-
4 adet ana dalın dibine ayrı ayrı bağlanarak dallara sardırılır yani her bitki 3-4 iple
yukarıdaki tele asılır.
Meyve Tutumu Nasıl Arttırılır?
Verimlilik, bitkinin vegetatif gelişmesi dikkate alınarak bitki üzerinde belirli sayıda
meyvenin bırakılmasıyla düzenlenir. Vegetatif gelişmesini tamamlamış bitki üzerinde meyve
bırakmak yeni gelişen küçük meyvelerin sararıp dökülmesine neden olmaktadır.
Bitki üzerinde hasat edilecek büyüklüğe gelmiş meyvelerin toplanmaması da verimin
azalmasına neden olmaktadır.
Verimliliği ayarlanmasına yönelik olarak yerli çeşitlerde tozlaşma ve döllenmeye
yardım gereği bulunursa da günümüz koşullarında partenokarp F1 hibritlerin kullanılması bu
konudaki sorunları ortadan kaldırmıştır.
Çiçek tomurcuklarının iyi teşekkül etmesinde sıcaklığın rolü büyüktür. Gece
sıcaklığının yüksek olması, gece ile gündüz sıcaklıkları arasındaki farkın çok az ve ya hiç
olmaması yanında fazla gübreleme ve ışık azlığı çiçeklerin deforme olmasına ve
çiçeklenmenin durmasına neden olur.
Çiçeklerin normal teşekkül ettiği durumlarda bile çiçek tozlarının çok az miktarda
oluşması özellikle fosfor eksikliğinden meydana gelir. Yine düşük ortam sıcaklıkları da
çiçek tozlarının canlılıklarını yitirmesine neden olur. Böyle durumlarda döllenmenin
olmaması nedeniyle çiçekler dökülür.
Çiçek tozlarının dağılımı ve dağılan çiçek tozlarının dişi tepesinde çimlenme
durumları verim üzerinde büyük etkiye sahiptir. Ortam neminin bu konudaki etkisi büyüktür.
%50’nin altına bir defa hormon uygulaması yeterlidir. Yetiştirme periyodu boyunca 8-10
gün arayla uygulamalara devam edilir. Uygulamalar sabahları 8-10 saatleri arasında yapılır.
Hormon uygulaması bandırma ve püskürtme şeklinde yapılır. Bandırma şeklinde
yapılan uygulamalarda 500 cm3 lük ağzı geniş kaplar kullanılır. Çiçeklere püskürtme şeklinde
yapılan uygulamalarda, yapraklarda meydana gelen deformasyonlar ( bozulmalar) bu
yöntemin kullanılmasını kısıtlamaktadır.
İnsan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle birçok ülke, meyve tutumunu
sağlamaya yönelik hormon kullanımını yasaklamıştır. Ülkemiz seracılığında da bu amaca
yönelik alternatif çözümler getirilerek hormon kullanımının kaldırılmasında sağlığımız
açısından büyük yararlar bulunmaktadır. Bu amaçla son yıllarda seralarda bambus arısı
kullanımı yaygınlaşmaktadır.
Yabancı Otlarla Mücadele: Fideler esas yerlerinde gelişmeye başladığı andan itibaren yaklaşık 2 hafta sonra 1. çapa yapılır, birinci çapadan 2-3 hafta sonra 2. çapa yapılır. Yabancı otlar yok edilir.
Kaymak tabakası kırılır. Toprağı havalandırmak ve rutubeti korumak maksadıyla sıra
aralarında birkaç defa çapa yapmak faydalıdır.
Hasattan Sonra Yaplıması Gerekenler: Patlıcanların depolanmalarında 7-10 derece’lik sıcaklıklar tavsiye edilir. Bununla birlikte
özellikle kısa süreli depolamalarda, optimum depolama sıcaklıkları 10-12 derece’dir. Patlıcanlar
10 derece’de 10 gün, 7-10 derece’de 1 hafta, 21 derece'de 3 gün zarar görmeden muhafaza edilebilir.
Düşük sıcaklıklarda üşüme zararı meydana gelir. Üşüme zararına maruz kaldıklarında
depodan çıkarıldıktan sonra Alternaria çürüklüğüne yakalanır. Ayrıca su kaybının sebep
olduğu yumuşama ve buruşmayı önlemek amacıyla %90-95 gibi yüksek nispi nemde depolanmalıdır.
Patlıcan ile ilgili olarak yapılan belirli sayıdaki kontrollü atmosferli depolama
denemelerinde depo ömrünün uzatılması yönünde belirgin bir sonuç bulunamamıştır.
Bununla birlikte, patlıcanlar 10 derece sıcaklık ve %90 nispi nem koşullarında, % 10 CO2 :%5
O2 ile %5 CO2, %5 O2'den oluşan kontrollü atmosferde 3 hafta kadar depolanabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder