Dereotu Yetiştiriciliği

İklim İsteği: Dereotu ılık iklim sebzesidir. Düşük sıcaklıklardan zarar
görmesi nedeniyle genelde ilkbahar-sonbahar arasında yetiştirilir. Ilık iklim ile
yüksek rutubetin kombine olduğu bölgeler ideal üretim bölgeleridir. Yüksek
sıcaklık ve güneşlenme bitkinin generatif faza geçmesine neden olur.
Toprak isteği bakımından çok seçici olmayan dereotu, besin maddelerince
zengin tınlı toprakları sever. Ancak çok hafif kumlu topraklar bunun için uygun
değildir. Kireçli topraklarda aroması ve eterik yağ içeriği artar. Ayrıca yaz ayları
sıcak ve kurak geçen bölgelerde de aroma ve eterik yağ içeriği yükselir. 0.5.-7.5
pH değerleri arası normal değerlerdir.

Üretim-Toprak Hazırlığı: Dereotu yetiştiriciliği, çok sıcak ve çok soğuk bölgeler ile dönemler dışında yılın her mevsiminde yapılabilir. Dereotu direkt tarlaya ekimle üretildiği gibi fide şeklinde de kültürü
yapılır. Bunun için yastıklarda yetiştirilen fideler ilkbaharda sökülür ve tarlaya şaşırtılır.


Dereotu tohumları doğrudan doğruya yerine ekilir. Küçük işletme veya aile
işletmelerinde ekim tavalara ticari işletmeler üzerinde ise bantlar hâlinde direkt tarlaya
yapılır. Tohum ekiminden önce tarlanın çok iyi hazırlanması ve özellikle yabancı otlardan
temizlenmesi gerekir.

Dekara 3-5 ton çiftlik gübresi verilerek derin bir toprak işlemesi yapılır ve ardından
tava, tahta veya şeritler hazırlanır. Tohum ekimi metre kareye 1.5-2 g hesabıyla elle yapılır. El ile
yapılan ekimlerin rüzgârsız bir havada yapılamasına özen gösterilmelidir. Büyük
işletmelerde ise mibzerle 12-25 cm sıra arası mesafe vererek ekim yapılır.

İklim şartlarına bağlı olmak koşuluyla yılın her ayında ekim yapılabilir. Ancak Ege ve
Akdeniz Bölgelerinde en ideal ekim zamanı mart ayıdır. Kışı soğuk geçen bölgelerde kış
aylarında açıkta yetiştiricilik yapılmamalıdır. Bir veya en çok iki biçim yapılabildiği için
kademeli tohum ekimi önerilir. Tohum ekiminde sonra toprak üzeri iyice bastırılır ve toprak
üzeri iyice sulanır. Optimum koşullarda 7-21 gün sonra tohumlar çimlenerek toprak üzerine
çıkar.

Tohum Üretimi: Tohumluk amacıyla yapılan dereotu üretimi normal üretim şeklinden farklı değildir.
Ancak tohum üretimi amaçlandığında tohum ekimi yılın herhangi bir ayında değil mart
ayında yapılmalıdır. Tohum üretiminde bitkiler arası mesafe biraz daha arttırılır ve birim
alandaki bitki sayısı azaltılır. Mart ayında yapılan tohum ekimi sonrasında yapılan bakım
işleri ile birlikte bitkiler mayıs-haziran aylarında çiçek sapı oluştururlar. Çiçek sapı ucunda
şemsiye şeklinde ve sarı renkli çiçekler oluşur. Yabancı tozlanma için böcek ziyareti
arttırılmalıdır. Tozlanma ve döllenmeyi tamamlayan çiçekler tohum bağlamaya başlar.

Olgunlaşan tohum şemsiyeleri bekletilmeden çiçek sapı ile hasat edilmelidir. Hasat
gecikirse tohumlar dökülür. Temmuz ayı sonunda hasat edilen tohumlar gölge bir yerde
kurutulur ve daha sonra saplarından ayrılır. Tohumlar kanatlı ve çok hafif olduğu için rüzgar
ile taşınması engellenmelidir. Optimum koşullarda yapılan bir üretimde tohum verimi 40-60
kg/da arasında değişir. Ancak bu verim miktarının 120 kg/da’a ulaşabildiği de belirtilmiştir.

Bakım-Zararlılarla Mücadele: Dereotu yetiştiriciliğinde en önemli bakım işleri yabancı ot temizliği ve sulama
işlemleridir. Yabancı ot gelişimini önlemek amacıyla üretim alanlarındaki otlar elle veya
çapa yardımıyla alınır.

Sulama işlemi yetiştirme mevsimine göre değişmekle birlikte tohum çimlenme
döneminde ve bitkilerin ilk hakiki yaprak dönemlerinde çok önemlidir. Bu dönemlerde
mümkünse yağmurlama sulama yapılmalıdır. Sonraki dönemlerde salma sulama yapılabilir.
Aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.

Gübreleme işlemi maydanozda olduğu şekliyle tavsiye edilmektedir. Maydanoz gibi
dereotu da gübrelemeye olumu cevap veren bir bitkidir. Özellikle ekimden önce verilen
yanmış çiftlik gübresinin yabancı tohumu taşımaması önemlidir. Temel gübreleme çiftlik
gübresi ile birlikte yapılır. Çok biçim yapılamadığı için toprak analizine göre verilecek
gübrelerin tamamı bir defada verilmelidir.

Dereotunun üretim aşamasında sorun yaratan önemli bir hastalık ve zararlısı yoktur.
Tohum çimlenme dönemlerinde toprak kurtları ve danaburnu gibi toprak altı zararlılarına
karşı dikkatli olunmalıdır. Dereotu üretiminde karşılaşılan en önemli sorun yabancı ot
gelişimidir. Yabancı ot mücadelesi ya mekanik ya da herbisit (yabancı ot ilacı) kullanılarak
yapılabilir. Ancak dereotu için selektif bir herbisit yoktur. Tohum ekim öncesi veya çıkış
öncesi genel herbisitler ile ilaçlama yapılabilir. Mücadele edilecek yabancı otun türüne
uygun bir herbisit seçilmelidir. Yabancı ot temizliği genellikle elle yapılır.

Hasattan Sonra: Uygun koşullarda tohum ekiminde iki ay sonra hasada başlanabilir. Bitkiler 20-25 cm
boy alınca yaprak sapları ile toprak üzerinden kesilir ve demetlenerek pazarlanır. Dereotunda
genelde bir kez biçim yapılır. Ancak iyi bakım koşullarında ikinci bir biçim de
yapılabilmektedir. Fakat yaprak sayısı azaldığı için verim çok düşer. Hasat edilen bitkiler
demetler hâlinde piyasaya sunulur.


Dereotunda da verim demet olarak belirlenir. Bir veya iki biçimde metre kareden 20-25
demet, bir dekar alandan ise 20-25 bin demet dereotu alınabilmektedir. Mevsime göre demet
iriliğinin değiştiği göz önüne alınırsa 750-1200 kg/da verim en ideal verim miktarıdır.